Nauka czytania metodą sylabową przypomina trochę układanie domku z klocków, a „Czytanki sylabowe z obrazkami” to książka dla dzieci, ale też narzędzie dla rodzica, które to budowanie domku ułatwi.

Zdaję sobie sprawę z tego, że wielu rodziców nie jest do końca pewnych, czy „to już czas” żeby uczyć czytać. Nauka czytania kojarzy się ze szkołą i czasem dumni jesteśmy, choć jednocześnie niepewni, co dalej zrobić, gdy dziecko interesuje się literami i czytaniem. Czy nie będzie się nudzić w szkole? Czy nie lepiej, żeby teraz hasało po dworze, zamiast uczyć się czytać?

Jeśli nauka czytania nie jest jedyną aktywnością dziecka np. zamiast spacerów, to nie widzę powodów do niepokoju. Wręcz przeciwnie, jest wiele powodów do radości, gdy dziecko (czasem już dwulatek) wykazuje zainteresowanie literami. Jego zainteresowanie nie oznacza, że musimy zacząć uczyć czytać, ale z pewnością możemy rozwiać fascynację literami. 

Dla kogo takie czytanki sylabowe?

 Kliknij zdjecie. Sprawdzisz cenę i dostępność. 

Bywa, że trzy i czterolatki chcą czytać, bardzo interesują się literami i wyrazami, a my nie chcemy (bo to nuda w szkole i tak „na mieście mówią”, że to za wcześnie). Warto jednak pamiętać, że wiele dzieci otwiera się na konkretne tematy w trakcie przeżywania faz wrażliwych.

To moment, kiedy dziecko wyraźnie daje do zrozumienia, że konkretny temat je ciekawi i bardzo chętnie zdobywa wiedzę. Taka faza wrażliwa nie potrwa wiecznie, zaledwie chwilę, to jest świetna furtka do wykorzystania potencjału i zainteresowania. Masa maluchów przeżywa fazę zainteresowania czytaniem w wieku przedszkolnym i wiele dzieci w sposób zupełnie naturalny, uczy się wtedy czytać.

O fazach wrażliwych i sposobach ich wykorzystania napisałam więcej w artykule pt. Metoda Montessori w wychowaniu >>

Czytanki sylabowe z obrazkami

Właśnie dla takich dzieci idealna jest metoda sylabowa, bo podczas nauki czytania można dziecko zaangażować do zabawy (klaskanie, skakanie, sylabizowanie). Ale też dlatego, że ułożenie 2-3 sylab w jeden wyraz to mniej roboty dla mózgu (oczywiście w wielkim uproszczeniu), niż ułożenie kilku pojedynczych liter.

Nie wszystkie dzieci interesują się czytaniem, każdy ma swój czas, swój wiek i swoje tempo rozwoju, to zrozumiałe.

To książka pod patronatem Tylko dla Mam – Aktywne Czytanie. Spełnia wszystkie wymogi, jakie stawiam książce mającej wspierać dziecko i rodzica w nauce czytania metodą sylabową.

Dwa kolory

W środku znajdziemy kilka czytanek, każda z dwukolorowymi wyrazami podzielonymi na sylaby. Dwa kolory bardzo ułatwiają (zwłaszcza młodszym dzieciom) czytanie sylabowe, choćby dlatego, że wiadomo (to widać) ile sylab ma dany wyraz.

Podział na kolory pozwala też wizualnie zapamiętać wygląd sylaby, co w przyszłości pozwoli dziecku składać je bardzo szybko w wyrazy, bo nie trzeba będzie już łączyć pojedynczych liter w sylaby i dopiero układać z nich wyrazów. Sylaba po sylabie, coraz szybciej dziecko będzie czytało teksty. Bardziej chodzi o to, żeby zapamiętało wygląd sylaby (globalnie) niż żeby za każdym razem składało ją od początku.

Kliknij zdjecie. Sprawdzisz cenę i dostępność. 

Duża czcionka i oddechy

Czcionka w czytankach jest duża, oddechy między linijkami wręcz ogromne. Z jednej strony dlatego, że muszą się między nimi zmieścić obrazki, ale też po to, żeby dziecku „nie skakały” linijki, nie mieszały się. Warto zachęcać dziecko do pokazywania placem czytanej sylaby, potem (jak już nie musi dzielić wyraźnie na sylaby) wyrazów i obrazków.

Kliknij zdjecie. Sprawdzisz cenę i dostępność. 

Nauka czytania a ilustracje

Obrazki w tekście to rodzaj przystanku. Mózg dziecka uczącego się czytać (niezależnie od metody, radości i ciekawości oraz fazy wrażliwej) wykonuje bardzo ciężką pracę, a obrazek w tekście jest przerywnikiem, czyli takim trochę odpoczynkiem od sylab.

Krótka zmiana czynności (nazywam obraz a nie odczytuję sylaby) jest tym samym co dla dorosłego oderwanie się od monotonnej czynności po to, żeby „złapać drugi oddech”. Oczywiście przy czytaniu sylabowym to mikroskala, ale można użyć takiego porwania.

Kliknij zdjecie. Sprawdzisz cenę i dostępność. 

Powtarzanie wyrazów i sylab

Bohaterami opowieści są zwierzęta i dzieci. Bardzo się cieszę, że te czytanki zawierają dużo wyrazów dźwiękonaśladowczych, powtórzeń i „refrenów”, które pozwalają podczas nauki czytania także utrwalać to, co przed chwilą zostało odczytane. Utrwalać na zasadzie zapamiętania, a nie czytania od nowa za każdym razem.

Kliknij zdjecie. Sprawdzisz cenę i dostępność. 

Ilustracje mają znaczenia przy nauce czytania, bo pomagają zrozumieć (zobrazować) treść, a w tym wypadku są też częścią tekstu. Ilustratorka zadbała, żeby były wyraźne, są ciepłe, zabawne, przyjazne. Co ważne, nie powinny (i nie są) być przesadnie śmieszne, karykaturalne, bo nie mają odciągać od nauki czytania, ale wspierać koncentrację dziecka.

Kliknij zdjecie. Sprawdzisz cenę i dostępność. 

Czytanki sylabowe z przesłaniem

Wreszcie tematy poszczególnych czytanek, to też jest ważne, bo każda z nich opowiada o czymś ważnym i znanym dzieciom w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Mamy tu: zająca który nie chciał obcinać paznokci, strachliwego smoka lubiącego warzywa, czarownicę stroniącą od słodyczy, zarozumiałego słonia-narcyza, który dostał ważną lekcję pokory itd.

Kliknij zdjecie. Sprawdzisz cenę i dostępność. 

Kliknij zdjecie. Sprawdzisz cenę i dostępność. 

Kliknij zdjecie. Sprawdzisz cenę i dostępność. 

Nieproszone rady

W wielu czytankach przewija się też wątek doradzania innym i to w kontekście, który jest mi bliski, czyli bez narzucania innym swojego zdania. Jeśli ktoś pyta o poradę, szuka jej to świetnie, że możemy pomóc. Nieproszone porady i uważanie, że mój sposób jest najlepszy, dość często są tu zauważane i wyjaśniane tak, by dzieci zrozumiały, że mają prawo do własnego zdania i własnych decyzji.

Także dla dwulatków

Uważam, że te czytanki, właśnie ze względu na ciepło, przyjazny klimat i spokojny przekaz w stylu „żyj i daj żyć innym”, spodobają się też młodszym dzieciom i tym, które wcale nie mają zamiaru uczyć się czytać, a po prostu lubią ciekawe historie z możliwością pokazywania obrazków podczas wspólnego czytania.

Kliknij zdjecie. Sprawdzisz cenę i dostępność. 

Czytanie sylabowe. Jak zacząć?

Kiedy już masz pewność, że dziecko kojarzy i rozpoznaje litery, bawcie się nimi jak klockami i łączcie w sylaby. Sylabizowanie to umiejętność, która pomaga w czytaniu, potem też w pisaniu.

Mózg dziecka uczącego się pisać wykonuje ogromną pracę. Ty mówisz: „Napisz słowo DOM”, a dziecko musi zrobić bardzo dużo.

• Odpowiednio usiąść,
• skojarzyć wygląd litery,
• skoordynować rękę, oko, ucho i całe ciało,
• dopiero zacząć pisać to, co widzi w swojej głowie, symbol przenieść na papier.

To jest bardzo trudny proces. Maluch pisze litera po literze, bardzo mocno zastanawiając się, jak każda z nich wygląda. Zdarza się, że zapomni. Zwłaszcza przy trudniejszych wyrazach.

Wtedy przerywa proces zapisywania, pobiera odpowiednie informacje np. zerkając na literę w książce i kończy pisanie. Jeśli jest w połowie wyrazu, łatwiej będzie mu wpaść w rytm i nie zaczynać procesu od nowa, tylko od konkretnej sylaby. Bo to nic innego jak rytm, a w rytmie wiele rzeczy łatwiej robić.

Nauka czytania metodą sylabową

Zanim jednak pisanie, najpierw jest czytanie. Wiele jest szkół nauki czytania, moją ulubioną jest nauka czytania metodą sylabową. Dlaczego?

• Wyobraź sobie, że masz przed sobą domek ułożony z klocków. Rozbierasz go na części pierwsze i potem musisz złożyć z powrotem w całość. Jeśli składał się powiedzmy z 12 klocków, to musisz każdy z nich odpowiednio dopasować. To zajmuje czas.
• A teraz wyobraź sobie, że wykonujesz tę samą czynność, tylko klocki są już złożone po dwa lub trzy. Prosty rachunek, ze złożeniem całości masz dwa razy (lub więcej) mniej roboty, wystarczy dopasować 6 a nie 12 elementów. Tam musiałaś wykonać 12 ruchów (bo tyle jest klocków) a tu tylko 6 (lub mniej). Łatwiej i szybciej, prawda?
• Te klocki to litery. Kiedy dziecko ma do rozebrania litera po literze wyraz, a potem składa go w całość i mówi co przeczytało, to ma sporo roboty. Jeśli natomiast potrafi kojarzyć i czytać sylaby, to już o połowę skraca się czas pracy mózgu i wysiłek też.

Otocz literami, sylabami i słowami

To plastyczne przedstawienie zalet sylabizowania w bardzo wielkim uproszczeniu (naprawdę wielkim), ale przecież nie o to chodzi, żeby teraz zagłębiać się szczegóły, tylko żeby ułatwić dziecku naukę czytania. Znajomość liter i sylabizowanie ułatwiają ją zdecydowanie.

Sylabizowanie wymagane jest (i oczywiście nauczane) już od początku przedszkola. Wstępem do tego są wszystkie rytmiczne, rymowane piosenki. Dzięki nim dziecko łatwiej oswaja sylabizowanie, czytanie i w końcu pisanie. A rodzice są od tego, żeby otoczyć opieką, wesprzeć. Żeby to zrobić z głową, nie trzeba wiele wysiłku. Tak jak otaczasz codzienną troską, otocz też literami, potem sylabami i wyrazami. Tyle możesz zrobić sama i to w formie znakomitej zabawy.